۱۰ روش ساده برای افزایش سرعت لپ تاپ قدیمی
هیچ چیز نا امید کننده تر از کار کردن با یک کامپیوتر کند نیست. شما دکمه روشن شدن را فشار می دهید و دقایق طولانی منتظر می مانید تا ویندوز بالا بیاید، یا برای باز کردن یک مرورگر ساده باید ثانیه های زیادی را به صفحه خیره شوید. این کندی سیستم می تواند بهره وری شما را به شدت کاهش دهد و حتی ساده ترین کار ها را به یک چالش بزرگ تبدیل کند. بسیاری از افراد تصور می کنند که با شروع علائم پیری در دستگاه، تنها راه حل موجود خرید یک دستگاه جدید با هزینه های گزاف است. اما واقعیت این است که در بسیاری از موارد، لپ تاپ های قدیمی پتانسیل بالایی دارند که هنوز آزاد نشده است. افزایش سرعت لپ تاپ لزوماً نیازمند صرف هزینه های میلیونی نیست. گاهی اوقات با چند تغییر نرم افزاری ساده یا یک ارتقای سخت افزاری هوشمندانه، می توانید عملکرد دستگاه خود را دو برابر کنید. در سایت بانه لپ تاپ، ما تجربه کار با صد ها مدل مختلف را داریم و دقیقاً می دانیم گلوگاه های سرعت در کجا نهفته هستند. در ادامه این مقاله، ده روش قطعی و ساده را بررسی می کنیم که می توانند لپ تاپ خسته شما را به یک ماشین سریع و کارآمد تبدیل کنند.
۱. جایگزینی هارد دیسک قدیمی با حافظه پر سرعت SSD
یکی از موثر ترین و شاید انقلابی ترین روش ها برای افزایش سرعت لپ تاپ، تعویض هارد دیسک های مکانیکی قدیمی (HDD) با حافظه های جامد یا همان SSD است. هارد های قدیمی برای خواندن و نوشتن اطلاعات از دیسک های چرخان و هد مکانیکی استفاده می کنند که سرعت آن ها ذاتاً محدود است و با گذشت زمان و استهلاک قطعات، این سرعت کمتر هم می شود. در مقابل، حافظه های SSD هیچ قطعه متحرکی ندارند و اطلاعات را با سرعتی چندین برابر بیشتر انتقال می دهند. این تغییر به تنهایی می تواند زمان بالا آمدن ویندوز را از چند دقیقه به چند ثانیه کاهش دهد. اگر احساس می کنید کندی سیستم شما غیر قابل تحمل شده است، اولین پیشنهاد هر متخصص سخت افزاری به شما خرید SSD خواهد بود. این قطعه گلوگاه اصلی سرعت را در سیستم های قدیمی از بین می برد و روحی تازه به کالبد دستگاه می دمد.
زمانی که شما اقدام به خرید SSD می کنید، نه تنها سرعت بوت شدن سیستم عامل افزایش می یابد، بلکه سرعت اجرای نرم افزار ها، کپی کردن فایل ها و حتی وب گردی نیز به طرز چشمگیری بهبود پیدا می کند. بسیاری از کاربران پس از نصب SSD بر روی لپ تاپ های قدیمی خود، اذعان می کنند که دستگاهشان حتی سریع تر از روز اولی که آن را خریده اند کار می کند. مدل های مختلفی از SSD در بازار موجود است که شامل مدل های ۲.۵ اینچی و مدل های M.2 می شود. شما باید با توجه به مدل لپ تاپ خود گزینه مناسب را انتخاب کنید. هزینه خرید SSD در مقایسه با خرید یک لپ تاپ جدید بسیار ناچیز است، اما تاثیری که بر روی عملکرد می گذارد، شگفت انگیز است. بنابراین اگر بودجه محدودی دارید و می خواهید بیشترین تغییر را احساس کنید، این گزینه را در اولویت قرار دهید.
۲. بررسی و ارتقاء رم (RAM) دستگاه
دومین عامل سخت افزاری که نقش کلیدی در افزایش سرعت لپ تاپ ایفا می کند، حافظه موقت یا همان رم (RAM) است. رم فضایی است که پردازنده لپ تاپ شما اطلاعات مورد نیاز برنامه های در حال اجرا را در آن ذخیره می کند تا دسترسی سریعی به آن ها داشته باشد. اگر مقدار رم دستگاه شما کم باشد، ویندوز مجبور می شود اطلاعات اضافی را روی هارد دیسک (که سرعت بسیار کمتری دارد) ذخیره کند و این رفت و برگشت اطلاعات باعث کندی سیستم و هنگ کردن های پیاپی می شود. امروزه برای اجرای روان ویندوز ۱۰ یا ۱۱ و باز کردن چند تب در مرورگر کروم، داشتن حداقل ۸ گیگابایت رم ضروری است. اگر لپ تاپ شما ۴ گیگابایت یا کمتر رم دارد، ارتقاء رم می تواند تنفس را برای سیستم شما آسان تر کند و اجازه دهد چندین برنامه را به صورت همزمان و بدون افت سرعت اجرا کنید.
برای انجام ارتقاء رم، ابتدا باید مطمئن شوید که لپ تاپ شما قابلیت ارتقا دارد و اسلات خالی برای اضافه کردن ماژول جدید در دسترس است. بسیاری از لپ تاپ های قدیمی این امکان را به راحتی در اختیار کاربران قرار می دهند. با اضافه کردن یک ماژول رم جدید، شما فضای کار بیشتری به پردازنده می دهید و این موضوع به خصوص در نرم افزار های سنگین تر یا هنگام وب گردی با تب های باز زیاد، خود را نشان می دهد. ارتقاء رم در کنار نصب حافظه SSD، ترکیبی برنده است که می تواند یک لپ تاپ ۱۰ ساله را به دستگاهی تبدیل کند که پا به پای لپ تاپ های میان رده امروزی رقابت می کند. پس از بررسی مدل دقیق لپ تاپ خود و اطلاع از نوع رم پشتیبانی شده (DDR3 یا DDR4)، اقدام به تهیه و نصب آن کنید تا شاهد روان تر شدن عملکرد کلی سیستم باشید.
۳. غیر فعال کردن برنامه های استارت آپ
بسیاری از نرم افزار هایی که روی سیستم خود نصب می کنید، به گونه ای طراحی شده اند که به محض روشن شدن لپ تاپ و بالا آمدن ویندوز، به صورت خودکار در پس زمینه اجرا شوند. این برنامه ها منابع سیستم مانند پردازنده و رم را اشغال می کنند، حتی اگر شما اصلا از آن ها استفاده نکنید. تجمع این برنامه ها در لیست استارت آپ (Startup) یکی از دلایل اصلی کندی سیستم در هنگام روشن شدن و دقایق اولیه کار با دستگاه است. برای افزایش سرعت لپ تاپ، شما باید کنترل این بخش را در دست بگیرید و اجازه ندهید هر برنامه ای به صورت خودکار اجرا شود. مدیریت استارت آپ یکی از ساده ترین روش های نرم افزار ی است که بدون هیچ هزینه ای می تواند بار پردازشی را از روی دوش لپ تاپ شما بردارد.
برای انجام این کار در ویندوز، کافی است وارد Task Manager شوید و به تب Startup بروید. در آنجا لیستی از تمام برنامه هایی که با ویندوز اجرا می شوند را خواهید دید. برنامه هایی که ضروری نیستند (مانند اسکایپ، اسپاتیفای، یا لانچر های بازی) را پیدا کرده و آن ها را غیر فعال (Disable) کنید. دقت کنید که برنامه های سیستمی یا آنتی ویروس را غیر فعال نکنید. با خلوت کردن این لیست، ویندوز سریع تر لود می شود و منابع سیستم برای کار های مهم تر آزاد باقی می مانند. این کار تاثیر مستقیمی بر رفع کندی سیستم دارد و باعث می شود لپ تاپ شما بلافاصله پس از روشن شدن آماده به کار باشد. انجام دوره ای این پاکسازی برای حفظ سرعت سیستم بسیار حیاتی است.
۴. حذف نرم افزار های اضافی و بلوت ویر ها
لپ تاپ ها، به خصوص آن هایی که ویندوز اورجینال دارند، اغلب با مجموعه ای از نرم افزار های پیش فرض نصب شده ارائه می شوند که به آن ها بلوت ویر (Bloatware) می گویند. علاوه بر این، ممکن است در طول سال ها استفاده، برنامه های زیادی را نصب کرده باشید که دیگر به آن ها نیازی ندارید. این نرم افزار ها نه تنها فضای هارد دیسک شما را اشغال می کنند، بلکه ممکن است سرویس هایی را در پس زمینه اجرا کنند که موجب کندی سیستم شوند. پاکسازی و حذف این بارهای اضافی، گامی موثر در جهت افزایش سرعت لپ تاپ است. هر چقدر ویندوز سبک تر باشد، عملکرد روان تری خواهد داشت و احتمال تداخل نرم افزاری نیز کاهش می یابد.
به کنترل پنل و بخش Programs and Features بروید و لیست نرم افزار های نصب شده را به دقت بررسی کنید. بازی های قدیمی، نسخه های آزمایشی آنتی ویروس ها، تولبار های مرورگر و ابزار های جانبی که سال هاست باز نکرده اید را حذف (Uninstall) کنید. این کار علاوه بر اینکه فضای ذخیره سازی را برای شما آزاد می کند (که اگر هنوز اقدام به خرید SSD نکرده اید بسیار مهم است)، رجیستری ویندوز را نیز تا حدی سبک تر می کند. یک سیستم مرتب و بدون فایل های اضافی، همواره سریع تر و پایدار تر عمل می کند. توصیه می شود هر چند ماه یکبار این خانه تکانی دیجیتالی را انجام دهید تا از انباشته شدن فایل های بیهوده جلوگیری کنید.
۵. اسکن و حذف بد افزار ها و ویروس ها
گاهی اوقات دلیل اصلی اینکه لپ تاپ شما به شدت کند شده است، مشکلات سخت افزاری یا نرم افزار های سنگین نیست، بلکه وجود بد افزار ها و ویروس های مخفی است. بد افزار ها می توانند منابع سیستم را برای اهداف مخرب خود (مانند استخراج ارز دیجیتال یا ارسال اسپم) مصرف کنند و باعث شوند پردازنده شما همیشه درگیر باشد. در چنین شرایطی، ویروس کشی دقیق و کامل سیستم امری اجتناب ناپذیر است. اگر فن لپ تاپ شما دائما با سرعت بالا می چرخد در حالی که هیچ برنامه سنگینی باز نکرده اید، به احتمال زیاد سیستم شما آلوده شده است و کندی سیستم ناشی از همین آلودگی است. امنیت و سرعت دو مقوله به هم پیوسته هستند و نمی توان بدون تامین امنیت، انتظار سرعت بالا داشت.
برای مقابله با این مشکل، باید از یک آنتی ویروس معتبر و به روز استفاده کنید. فرآیند ویروس کشی را به صورت کامل (Full Scan) انجام دهید تا تمام درایو ها و فایل های سیستمی بررسی شوند. ابزار های رایگان و قدرتمندی مانند Windows Defender (که به صورت پیش فرض در ویندوز ۱۰ و ۱۱ وجود دارد) یا نرم افزار هایی مثل Malwarebytes می توانند در شناسایی و حذف این تهدیدات بسیار موثر باشند. پس از انجام ویروس کشی، اغلب کاربران متوجه می شوند که سیستمشان بسیار سبک تر شده و پاسخ دهی بهتری دارد. بنابراین، همیشه آنتی ویروس خود را آپدیت نگه دارید و به صورت منظم سیستم را اسکن کنید تا از نفوذ بد افزار هایی که دشمن افزایش سرعت لپ تاپ هستند، جلوگیری کنید.
۶. استفاده از ابزار Disk Cleanup و Defragment
با گذشت زمان و استفاده مداوم از لپ تاپ، فایل های موقت (Temporary Files)، فایل های کش مرورگر و بقایای نصب و حذف نرم افزار ها در گوشه و کنار هارد دیسک جمع می شوند. این فایل های زائد می توانند گیگابایت ها فضا اشغال کنند و باعث کندی سیستم در جستجو و دسترسی به فایل ها شوند. ویندوز ابزاری داخلی به نام Disk Cleanup دارد که به شما کمک می کند بدون نیاز به نصب برنامه اضافی، این زباله های دیجیتالی را پاک کنید. پاکسازی درایو C (درایوی که ویندوز روی آن نصب است) تاثیر مستقیمی بر افزایش سرعت لپ تاپ دارد، زیرا ویندوز برای عملکرد صحیح نیاز به فضای خالی کافی جهت مدیریت فایل های سیستمی دارد.
علاوه بر پاکسازی، اگر هنوز از هارد دیسک های قدیمی (HDD) استفاده می کنید و اقدام به خرید SSD نکرده اید، عملیات Defragment یا یکپارچه سازی هارد دیسک بسیار حیاتی است. در هارد های قدیمی، فایل ها به صورت تکه تکه در بخش های مختلف دیسک ذخیره می شوند و هد هارد باید برای خواندن یک فایل به نقاط مختلف بپرد که این کار زمان بر است. ابزار Defragment این تکه ها را کنار هم می چیند تا سرعت خواندن اطلاعات بالا برود. توجه داشته باشید که اگر از SSD استفاده می کنید، نیازی به این کار نیست و حتی ممکن است برای سلامت SSD مضر باشد، اما برای هارد های قدیمی یکی از راهکارهای اصلی رفع کندی سیستم محسوب می شود.
۷. کاهش جلوه های بصری و انیمیشن های ویندوز
ویندوز های جدید مانند ۱۰ و ۱۱ دارای جلوه های بصری، سایه ها و انیمیشن های زیبایی هستند که تجربه کاربری را لذت بخش می کنند. اما این زیبایی هزینه دارد و هزینه آن مصرف منابع گرافیکی و پردازشی سیستم است. در لپ تاپ های قدیمی که کارت گرافیک قدرتمندی ندارند، پردازش این جلوه ها می تواند باعث لگ و کندی سیستم شود. یکی از ترفند های ساده برای افزایش سرعت لپ تاپ، قربانی کردن بخشی از این زیبایی ها به نفع عملکرد است. با غیر فعال کردن انیمیشن های پنجره ها و سایه های زیر منو ها، ویندوز ظاهر ساده تری پیدا می کند اما در عوض بسیار سریع تر و چابک تر عمل خواهد کرد.
برای انجام این کار، در نوار جستجوی ویندوز عبارت “Adjust the appearance and performance of Windows” را تایپ کنید. در پنجره باز شده، گزینه “Adjust for best performance” را انتخاب کنید. این کار تمام تیک های مربوط به جلوه های بصری را بر می دارد. البته می توانید به صورت دستی برخی از گزینه ها مانند Smooth edges of screen fonts را فعال نگه دارید تا متون خوانا باقی بمانند. پس از اعمال این تغییرات، متوجه خواهید شد که پنجره ها بدون مکث باز و بسته می شوند و جابجایی در محیط ویندوز بسیار روان تر شده است. این روش برای سیستم هایی که امکان ارتقاء رم یا گرافیک را ندارند، بسیار راهگشا است.
۸. آپدیت کردن درایور ها و سیستم عامل
بسیاری از کاربران تصور می کنند که آپدیت های ویندوز و درایور ها فقط باعث سنگین شدن سیستم می شوند، اما واقعیت این است که درایور های قدیمی و ناسازگار یکی از دلایل شایع کندی سیستم و بروز خطا های صفحه آبی هستند. سازندگان قطعات سخت افزاری مانند اینتل، انویدیا و ای ام دی به طور مرتب درایور های جدیدی منتشر می کنند که عملکرد قطعات را بهینه کرده و باگ های نسخه های قبلی را رفع می کنند. به روزرسانی درایور چیپست، کارت گرافیک و کنترلر های ذخیره سازی می تواند به افزایش سرعت لپ تاپ و پایداری آن کمک کند.
برای آپدیت درایور ها می توانید به سایت سازنده لپ تاپ خود مراجعه کنید یا از طریق Device Manager ویندوز اقدام نمایید. همچنین آپدیت خود ویندوز نیز مهم است، زیرا مایکروسافت پچ های امنیتی و بهینه سازی هایی را ارائه می دهد که مدیریت منابع را بهبود می بخشند. البته گاهی اوقات یک آپدیت بزرگ ویندوز ممکن است روی سیستم های خیلی قدیمی سنگین باشد، اما داشتن درایور های به روز همیشه توصیه می شود. اگر قصد انجام بازی یا کار های گرافیکی دارید، آپدیت کارت گرافیک حیاتی است. گاهی اوقات مشکلاتی که فکر می کنید نیاز به خرید SSD یا تعمیر سخت افزاری دارد، تنها با یک آپدیت درایور ساده حل می شود.
۹. تمیز کردن فن و سیستم خنک کننده و تعویض خمیر سیلیکون
گرما دشمن شماره یک قطعات الکترونیکی و عامل اصلی افت کارایی لپ تاپ هاست. پردازنده های مدرن دارای مکانیزمی هستند که در صورت بالا رفتن بیش از حد دما، سرعت خود را کاهش می دهند تا از سوختن قطعه جلوگیری کنند؛ پدیده ای که به آن Thermal Throttling می گویند. اگر لپ تاپ شما قدیمی است، احتمالاً گرد و غبار زیادی در منافذ خروجی هوا و پره های فن جمع شده است که مانع از خروج گرما می شود. تمیز کردن فن و هیت سینک یکی از مهم ترین کار های سرویس و نگهداری است که مستقیماً بر افزایش سرعت لپ تاپ تاثیر می گذارد. وقتی سیستم خنک باشد، پردازنده می تواند با حداکثر توان خود کار کند بدون اینکه نگران داغ شدن باشد.
علاوه بر تمیز کردن فن با استفاده از اسپری هوای فشرده یا فرچه، تعویض خمیر سیلیکون (ماده ای که بین پردازنده و خنک کننده قرار می گیرد) نیز بسیار مهم است. خمیر سیلیکون بعد از چند سال خشک می شود و خاصیت انتقال حرارت خود را از دست می دهد. خشک شدن این خمیر باعث می شود فن دائماً با دور تند کار کند و سیستم همچنان داغ و کند باقی بماند. اگر تخصص کافی دارید، می توانید پشت لپ تاپ را باز کرده و این کار را انجام دهید، وگرنه بهتر است آن را به متخصصین بسپارید. سرویس دوره ای و تمیز کردن فن نه تنها کندی سیستم ناشی از گرما را رفع می کند، بلکه عمر مفید قطعات گران قیمت لپ تاپ شما را نیز افزایش می دهد.
۱۰. نصب ویندوز جدید (Clean Install)
اگر تمام روش های بالا را امتحان کردید و هنوز حس می کنید سیستم آن طور که باید کار نمی کند، نوبت به آخرین و قاطع ترین راه حل می رسد: نصب ویندوز جدید. در طول سال ها استفاده، فایل های سیستمی آسیب می بینند، رجیستری پر از خطا می شود و بقایای نرم افزار های مختلف در عمق سیستم عامل نفوذ می کنند که پاک کردن دستی آن ها غیر ممکن است. نصب مجدد ویندوز تمام این مشکلات را یکجا از بین می برد و یک شروع تازه را برای لپ تاپ شما رقم می زند. اگر قبل از این کار اقدام به خرید SSD کرده باشید، ترکیب این دو (SSD نو + ویندوز نو) معجزه می کند.
قبل از نصب ویندوز جدید، حتماً از تمام اطلاعات مهم خود روی یک هارد اکسترنال بک آپ بگیرید، زیرا در این فرآیند تمام اطلاعات درایو ویندوز پاک خواهد شد. پس از نصب ویندوز، بهتر است بلافاصله درایور ها را نصب کرده و یک آنتی ویروس برای ویروس کشی فلش ها و فایل های قدیمی نصب کنید. تجربه نشان داده است که بسیاری از مشکلات عجیب و غریب و کندی سیستم که هیچ دلیل منطقی برایشان پیدا نمی شود، با تعویض ویندوز کاملاً برطرف می گردند. این کار مانند شستشوی کامل مغز کامپیوتر است و آن را به تنظیمات کارخانه و حالت ایده آل باز می گرداند تا دوباره آماده خدمت به شما باشد.
جمع بندی
لپ تاپ های قدیمی هنوز هم می توانند ابزار های قدرتمند و کارآمدی باشند، به شرطی که کمی به آن ها رسیدگی کنید. همانطور که در این مقاله از بانه لپ تاپ خواندید، روش های متنوعی برای افزایش سرعت لپ تاپ وجود دارد. گاهی با یک هزینه اندک برای خرید SSD و یا ارتقاء رم، می توانید از خرید یک لپ تاپ چند ده میلیونی بی نیاز شوید. گاهی هم مشکل با کار های بدون هزینه مانند تمیز کردن فن، ویروس کشی و حذف نرم افزار های اضافی حل می شود. مهم این است که کندی سیستم را به عنوان یک سرنوشت قطعی نپذیرید. اگر به دنبال قطعات ارتقاء یا خرید لپ تاپ های استوک با کیفیت و قیمت مناسب هستید، حتماً از بخش فروشگاه سایت بانه لپ دیدن کنید تا بهترین گزینهها را با مشاوره تخصصی در اختیار شما قرار دهیم. با اعمال این تغییرات، از کار کردن با لپ تاپ سریع و روان خود لذت ببرید.
اولین دیدگاه را ثبت کنید